Eğer ses berrak değilse, hışırtılar ve czıırtılar varsa bu durumda üç boyutlu olması da beş para etmez. Bu yüzden PC ses teknolojisinde üzerinde hassasiyetle durulan bir başka nokta da, PC’den kaynaklanan ve ses kalitesinde bozulmalara ve gürültüye yol açan bütün etmenlerin önüne geçilmesidir.

PC sese karşı pek misafirperver değildir. PC’nin içindeki yüksek hızlarda çalşıan veri yoları ve sayaçlar elektromanyetik bir gürültü yayarlar. Bu da ses kalitesine zarar verir. En son ilan edilen Audio Codec 97 standartları ses sisteminin sayısal kısmını analog olan kısımdan ayırarak durumu bir hayli iyileştirdi. ISA veri yoluna sahip ve ses yongası kullanan PC’ler ses kalitesinde bozulma ve gürültüye yol açarlar, tipik eski PC mimarisi böyledir.

AC ’97 şartlarına göre veri yolunun üzerinde, sesleri eşleştirme, yankılama ve karıştırma işlerini üstlenmiş bir sayısal yonga bulunması gerekir. Veri yolunun dışında ve I/O konnektörlerinin yanında dönüştürme ve arabirim oluşturma için bir analog yonga bulunmalıdır. Bu nedenle AC ’97 uyumlu makineler evlerde kullanılan müzik setleri ile eşdeğer sinyal ve frekans gönderirler.

AC ‘97’nin asıl önemli katkısı ise Evrensel Seri Veri yolu (USB) ve yüksek hıza sahip FireWire (IEEE 1394) arabirimlerini dahil etmiş olması. Böylelikle analog ses devreleri PC’nin tamamıyla dışına çıkarılarak daha iyi bir ses elde edilebilir. Kaldı ki USB ve 1394 özellikleri bunu tam anlamıyla gerçekleştiriyor. USB ve 1394 PC’ye ya da birimlerine bağlanabilecek her türlü cihazla birlikte çalışabilecek esneklikte arabirimlerdir. Dahası ses verilerini özellikle de çok kanallı olarak taşımak için son derece elverişli birer taşıt.

PC’nizin arkasına bir tomar ses kablosu mu bağlamayı tercih edersiniz? Yoksa hoparlöre giden tek bir kablo mu daha çok hoşunuza gider? Altec-Lansing, Labtec, Microsoft, Philips ve daha pek çok firma tarafından üretilen USB hoparlörler tek bir kablo ile çalışıyorlar. Buradaki en önemli nokta sesi sayısaldan analoğa dönüştüren kısım bir güç yükselticisi ile birlikte hoparlörün içine konumlandırılmış. Böylelikle PC’nin içindeki gürültü kirliliği sesi etkileyemiyor.

Gerekli olan bütün sayısal işlemler örneğin eşleştirme veya yankılama, yolun başında PC’de yapılıyor ve saniyede 12 megabit USB bağlantısına, üzerinde doğru zamanda çalmayı garanti altına alan zaman bilgileri de bulunan veri paketleri halinde bırakılıyor. USB hoparlörde aldığı bu kodlanmış sinyalleri uygun seslere dönüştürüp yeniden üreterek dışarıya veriyor. Buna alternatif olarak bir USB hoparlör işlenmemiş paketlenmemiş ham ses akışını da kabul eder ve kendisi işleme sokabilir. Ancak USB hoparlör üreticilerinin dediğine göre bunun için bilgisayarın işletim sisteminin Windows 98 veya NT 5.0 olmasy ve CD’den sesi doğrudan doğruya alabilecek kadar hızlı bir CD-ROM sürücünün olması gerekiyor. Bu konuda daha fazla bilgi için “USB Ses: İşe Yarıyor mu?” başlıklı yazıyı okuyun.

1394 arabirimi ses için USB’den de daha uygun. Saniyede 100,200 ve 400 MB veri transfer edebilme yeteneği ile kaliteli ve çok kanallı ses için son derece elverişli. 1394’ün spesifikasyonları arasında, sayısal sesin bu taşıt üzerinden zaman bilgisi içeren veri paketleri halinde taşınmasının yöntemini tanımlayan A/M protokolü var. Bu ses ve müzik verilerini aktarma protokolü ve yakın gelecekte çıkacak olan çok kanallı versiyonları inanılmaz bir bant genişliği sağlayacak. DVD ses sistemleri de bunun üzerine kurulacak.

Ses kalitesinin AC ’97 tarafından öngörülen standartların çok ötesine geçmesi gerekiyor. PC tasarımcıları için Intel’in PC ’99 standartlarının taslakları, kabul edilebilir gürültü ve bozulma seviyelerinde çıtayı bir hayli yükseltiyor.

Windows 98’in geliştirilmiş USB desteği sayesinde son zamanlarda çok miktarda USB cihazları üretilmeye başlandı.

USB’nin tasarlanmasındaki amaç şöyle özetlenebilir. Fare, klavye, joystick ve scanner gibi yan cihazlara sayısal verilerin aktarılması ve standart bir genişleme mimarisi sağlayarak veri bütünlüğünü artırmak, bununla birlikte PC’lerin yükseltilebilmesini kolaylaştırmak.

Peki bunun USB hoparlörle ne alakası var? USB hoparlörleri savunanların tezi şöyle: USB tabanlı ses sistemleri ses kartı ve anakarta dayalı ses yongası istemezler. Ses hoparlöre varana kadar sayısal formatta kaldığı için de kalitesinde bir bozulma olmaz.

Gerçekten de PC Magazine Amerika’daki laboratuarlarda yapılan testlerde CD’den dinlenen müzik ve bazı DirectSound destekleyen oyunlarda ulaşılan ses kalitesi, sistem fazla zorlanmadığı müddetçe çok iyi çıkmış. Hemen hemen aynı fiyata satılan analog hoparlörlerin veremediği bir ses berraklığı elde etmişler. Ancak bunun yanında bazı problemlerle de karşılaşmışlar. Bunlar arasında en dikkat çekici olanları kurulum güçlüğü, çalma sırasında zaman zaman kabul edilemeyecek boyutlarda tıkırtılar ve kesilmeler. Örneğin bazı sistemlerde çalma sırasında Explorer’ı açmak, floppy sürücüsüne erişmek yada büyük bir dosyayı açmak çalan müziğin hıçkırık sesi çıkarmasına yol açmış.

Bilgisayar çalışırken hoparlörlerin çıkarılıp takılması da USB ses sistemini doğru çalışamamasına ve hatta bazen bütün sistemin kilitlenmesine neden olmuş. Phoenix BIOS’a sahip masaüstü sistemlerde ise daha kötü bir yan etki meydana gelmiş. USB hoparlörler takılı iken bu sistemler açılamamış, önce boot etmek sonra hoparlörleri takmak gerekmiş.

Bütün bunların dışında mevcut USB ses çözümleri, ileri seviye oyunlarda PCI ses kartları ile boy ölçüşemiyor. Çünkü bu oyunlarda çoklu DirectSound ses akışlarının işlenmesi ve 3-D sesin donanımsal olarak hızlandırılması daha çok önem taşıyor.

Eğer bu problemleri görmezden gelirseniz USB hoparlörler çok cazip görünebilir. Ancak şu aşamada yeni teknolojileri test etmeyi hobi haline getirmiş olanlar dışında kimseye kolay kolay tavsiye edilemez.